Religieuze muziek vraagt niet om een concert. Ze nodigt uit om meer te doen dan te luisteren naar ‘mooie klanken’. Ze wil toehoorders en uitvoerders raken in hun ziel, daar waar de vragen leven over leven en dood, en over de zin daarvan.

Dat was de bedoeling van Bach als hij zijn passies schreef. Dat was ook de bedoeling van George Friedrich Händel, de schepper van de ‘Messiah’. In 1713 emigreerde deze Duitser naar Engeland, waar nog geen sprake was van een Brexit, maar waar ze hem wel herdoopten tot George Frideric Handel. En een van de hoogtepunten van de Britse cultuur is zijn ‘Messiah’, een bezinning op het leven van Jezus, en tevens een bezinning op het leven van elke mens, tot voorbij de dood: want, zo laat Handel horen, in de weg die Jezus ging wordt de belofte waargemaakt van een heil dat ieder wacht die dezelfde weg wil volgen.

Die Messiah hebben we mogen meemaken in onze kerk, zaterdagavond 22 april. 350 luisteraars waren er, en uitgebreid koor, of beter, twee koren: vocAmuze uit Burcht had haar talenten gebundeld met het Kamerkoor Koordinaat uit Leuven. Een uitstekend orkest stond op het podium, het Euterpe Baroque Consort. Er waren vijf ervaren solisten, de enthousiaste sopraan Griet De Geyter, de warme mezzo Nicola Wemyss, Bart Uvin, een gevoelige altus, de expressieve tenor Robert Luts, en Lieven Termont, een indrukwekkende bas. En er was een dirigent, uiteraard: Dimitri Goethals, innemend en veeleisend. Een samenwerking tussen amateurs en professionals, op hoog niveau.

Vreugde mag er zijn

Het was veel meer dan een concert. Het werd een meditatie over het leven van Jezus, van bij het begin. Over de blijdschap bij het geschenk van nieuw leven, vol troost en hoop op betere tijden. De eerste woorden die we hoorden: “Comfort ye, my people...”, wees getroost, dat was een boodschap tot ons gericht. “Rejoice!” zongen de engelen. Ja, vreugde mag er zijn, want die vredevorst zal ons hoeden als een zachtmoedige herder. Handel verklankt teksten van Oud en Nieuw Testament, hij schildert met zijn muziek hoe Jezus onder de mensen leefde vanaf die prille blijdschap rond de kribbe. Hij laat de blijde boodschap horen die de Messias in synagogen en op de heuvels van Palestina verkondigde.

Maar de blijdschap wordt door angst en lijden verduisterd. “He was despised”, het Lam Gods wordt gegeseld en verscheurd, en uit het land der levenden gesmeten. Zo lijkt het.. maar dan klinkt het helder en dankbaar: “… but thou didst not leave his soul in hell;..”: God heeft hem niet in de handen van de dood achtergelaten. De heersers en bozen kunnen samenspannen, maar Hij die in de hemel woont zal met hen lachen…

God regeert, en als het koor het heerlijke “Halleluja” zingt, staan we allemaal recht: niet alleen omdat de Engelse traditie het zo wil, sinds koning George II tijdens de première eerbiedig opstond, maar vooral omdat deze hymne een geloofsbelijdenis is: niet het kwaad, maar de almachtige God regeert.

Amen

In het derde deel van de Messiah wordt bezongen dat met Jezus allen gered zullen worden uit de dood. De mysterieuze woorden van Paulus klinken als klaroenstoten bij het einde der tijden: “The trumpet shall sound”: wij zullen veranderd worden, want dit vergankelijke moet zich met het onvergankelijke bekleden… Als God vóór ons is, wie kan dan tegen ons zijn?

De Messiah eindigt met een overweldigend Amen, minutenlang. En minutenlang was het staande applaus. Oververdiend, niet alleen omwille van de heerlijke kwaliteit van wat we hoorden. Ook, en vooral omdat deze zeer verzorgde uitvoering een harmonie, een gedeelde ervaring door musici en toehoorders tot stand bracht. De muziek werd met eerbied en aandacht vertolkt, de solisten stonden niet op routine te concerteren, ze beleefden wat ze zongen en namen in hun emoties het publiek mee naar de diepere betekenis van de tekst. Dit was meer dan een concert.

Marc